سیمین دانشور
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | شیرازی بی‌نام |
| تاریخ تولد | ۸ اردیبهشت ۱۳۰۰ |
| ملیت | ایرانی |
| محل تولد | شیراز |
| محل اقامت | تهران |
| محل درگذشت | تهران |
| تاریخ درگذشت | ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ |
| علت درگذشت | بیماری |
| آرامگاه | بهشت زهرا(س) |
| همسر | جلال آل احمد |
| اطلاعات هنری | |
| پیشه | نویسنده ـ مترجم |
| آثار برجسته | رمان سَووشون ساربان سرگردان از پرنده‌های مهاجر بپرس |
سیمین‌تاج دانشور (۸ اردیبهشت ۱۳۰۰ – ۱۸ اسفند ۱۳۹۰) مشهور به سیمین دانشور نویسنده، مترجم و استاد دانشگاه تاریخ هنر تهران بوده است. او همسر جلال آل‌احمد، نویسنده، مترجم و روشنفکر ایرانی بود.[۱] دانشور از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رمان‌نویسانِ زنِ ایرانی در دهه‌های پیش و پس از انقلاب اسلامی است؛ به‌گونه‌ای که آثار او با اقبال عمومی مخاطبان و اهالی ادب و هنر همراه بود؛ توجه به فضای حاکم بر جامعه و زیست مردم در طراحی و نگارش رمان‌ها از ویژگی‌های برجسته دانشور است.
سووشون که یکی از مهم‌ترین، شاخص‌ترین و پرمخاطب‌ترین اثر سیمین دانشور است، روایت داستانی است که در شهر شیراز و در سال‌های پایانی جنگ جهانی دوم رخ می‌دهد و فضای اجتماعی سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۵ را ترسیم می‌کند. کتاب «ساربان سرگردان» و مجموعه داستانی «از پرنده‌های مهاجر بپرس» با موضوع وقایع و اتفاقاتِ انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی بین ایران و عراق، از دیگر آثار برجسته اوست.[۲]
زندگی و تحصیلات
سیمین دانشور در ۸ اردیبهشتِ ۱۳۰۰ در شیراز زاده شد. او سومین فرزند محمدعلی دانشور (پزشک) و قمرالسلطنه حکمت (مدیر هنرستان دخترانه) بود. دورهٔ ابتدایی و دبیرستان را در مدرسه انگلیسی‌زبان مهرآیین گذراند. یک سال پس از اخذ دکترای ادبیات فارسی (عنوان رسالهٔ «علم‌الجمال و جمال در ادبیات فارسی تا قرن هفتم») با جلال آل احمد، نویسنده و مبارز اجتماعی ازدواج کرد.[۳]
تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تحصیل در دانشگاه استنفورد آمریکا در رشتهٔ زیبایی‌شناسی (سال ۱۳۳۱) ازجمله سوابق تحصیل اوست؛ او همچنین از سال ۱۳۳۴ در هنرستان هنرهای زیبای دختران و پسران تدریس می‌کرد. دانشور از سال ۱۳۳۸ تا زمان بازنشستگی، دانشیار در رشتهٔ باستان‌شناسی و تاریخ هنر دانشگاه تهران بود.
سیمین دانشور در عصر روز ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ در ۹۰ سالگی در خانه‌اش در تهران درگذشت.[۴]
استادان
از استادان او در دانشکدهٔ ادبیات می‌توان به عباس اقبال، بدیع‌الزمان فروزانفر، ملک‌الشعرای بهار، علی‌اصغر حکمت، نصرالله فلسفی، لطفعلی صورتگر و احمد بهمنیار اشاره کرد.
فعالیت رسانه‌ای و مطبوعاتی
سیمین دانشور در سال ۱۳۱۶ اولین مقاله‌اش را با نام «زمستان بی‌شباهت به زندگی ما نیست» در نشریه‌ای محلی چاپ کرد. دانشور در سال ۱۳۲۰ به‌عنوان معاون اداره تبلیغات خارجی در رادیو تهران استخدام شد؛ افزون بر این، دانشور در زمینه فعالیت‌های مطبوعاتی نیز فعال بوده است؛ فعالیت در روزنامه ایران از سال ۱۳۲۲ و مقاله‌نویسی و ترجمه مقالات برای سایر نشریات با نام مستعار «شیرازی بی‌نام» و فعالیت در روزنامه کیهان، مجله بانو و امیدبخشی از مهم‌ترین کارهای مطبوعاتی اوست.[۵]
کتاب
«آتش خاموش» (شامل ۱۶ داستان کوتاه) اولین کتاب سیمین دانشور است؛ این کتاب، نخستین مجموعه داستانی است که به قلم‌زنی ایرانی در سال ۱۳۲۷، منتشر شد. دانشور در تیرماه ۱۳۴۸ رمان سَووشون را منتشر کرد که مشهورترین رمان اوست؛ این رمان به هفده زبان ترجمه شده است.[۶]
علاوه بر کتاب «آتش خاموش»، آثار دیگری نیز از این نویسنده ایرانی به چاپ رسیده که بخشی از آن عبارت است از:
سایر آثار
| نام اثر | سال انتشار | توضیحات |
|---|---|---|
| جزیره سرگردانی | ۱۳۷۲ | این کتاب به مسئله هویت و سردرگمی‌های مربوط به آن می‌پردازد |
| مجموعه داستان از پرنده‌های مهاجر بپرس | ۱۳۷۶ | مجموعه‌ی ۱۱ داستان کوتاه |
| یادنامه جلال آل احمد | ۱۳۷۸ | بیان کننده حضور فعال و پویای ((آل‌احمد)) در صحنه‌های سیاسی ادبی |
| ساربان سرگردان | ۱۳۸۰ | این کتاب به بازنگری وقایع پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران می‌پردازد. |
| آتش خاموش | ۱۳۲۷ | مجموعه داستان احساسی |
| شهری چون بهشت | ۱۳۴۰ | مجموعه داستان کوتاه معاصر |
| به کی سلام کنم | ۱۳۵۹ | مجموعه داستان با استفاده از سنت غنی ایران و تکنیک‌های مدرن |
| از پرنده‌های مهاجر بپرس | ۱۳۷۶ | دانشور این مجموعه داستانی را طی سال‌های پس از انقلاب اسلامی ایران با مضمون انقلاب ۱۳۵۷ و جنگ تحمیلی منتشر کرد. |
| غروب جلال | ۱۳۶۰ | داستانی براساس خصوصیات جلال آل‌احمد و زندگی مشترکشان |
پانویس
- ↑ «زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های سیمین دانشور». دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «آثار و زندگی نامه سیمین دانشور، اولین نویسنده زن ایرانی». دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «زندگی و زمانه». دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «تولد تا درگذشت سیمین دانشور (نویسنده)». دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «معرفی کتاب‌های سیمین دانشور». دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «کتاب های سیمین دانشور». دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
